MARATHI SUVICHAR, MARATHI QUOTES (मराठी सुविचार)

ँ** वयाच्या २९ व्या वर्षी घरदार सोडून * सहा वर्षे अरण्यात तपस्या करणार्या * सिद्धार्थ गौतमाला जो बोध झाला. * तो आजवरचा सर्वर्शेष्ठ शोध आहे. *"जेव्हा सिद्धार्थ गौतमाने गृहत्याग केला. * तेंव्हा दोन विचारधारा प्रमुख होत्या_ १.* एक म्हणजे 'खा, प्या, मजा करा' असाटोकाचा भोगवाद_ २.* दुसरा प्रकार म्हणजे शरीराला * आत्यंतिक त्रास होईल अशी तपस्या * सांगणारा वैराग्य मार्ग_ * "गौतम बुद्धांनी या दोन्ही मार्गांना * त्यागून मध्यम मार्ग शोधला. * ज्याला 'सम्यक संबोधी' * असे म्हटले गेले."_ * सिद्धार्थ गौतमाला मानवी दु:खाचे * मूळ कारण सापडले. * त्या दुःखाच्या निवारणाचा मार्ग सापडला. * ज्याला चार *'आर्यसत्य'* * असे म्हटले आहे. १.*"पहिले सत्य म्हणजे जगात दु:ख आहे."_ २.* "दुसरे सत्य त्या दु:खाला काहीतरी कारण आहे,"_ ३.* "तिसरे सत्य त्या कारणाचे निवारण करता येते,"_ ४.* "आणि चौथे सत्य त्या दु:खाचे * निवारण करण्याचा मार्ग आहे."_ * त्या दुःख निवारण करण्याच्या मार्गाला * गौतम बुद्धांनी *'आर्य अष्टांगिक मार्ग'* * असे म्हटले आहे. * आर्य अष्टांगिक मार्ग म्हणजे आठ अंग * असलेला मार्ग होय. * ज्याच्याप्रमाणे आचरण * केले तर तुमचे दु:ख समूळ नष्ट होते. * दु:ख आणि दु:खाचे निवारण यालाच * गौतम बुद्धांनी प्राधान्यक्रम दिला. * गौतम बुद्धांनी * निरर्थक गोष्टीवर कधीच भाष्य केले नाही" * "बुद्धांनी दु:खाची व्याख्या केली आणि या * दु:खापासून मुक्त होण्यासाठी त्यांनी * आर्य अष्टांगिक मार्ग दिला. * या मार्गाचे तीन भागात * विभाजन केलेले आहे. १.* "पहिला भाग आहे *'शील'*, २.* "दुसरा *'समाधी'* आणि ३.* "तिसरा *'प्रज्ञा'.* १.* शील म्हणजे नियम._ * "समाजात कसे वागावे याचे नियम. * समाजामध्ये अशी व्यवस्था निर्माण व्हावी. * जिचा मूलाधार हा _न्याय, समता, * व्यक्तिस्वातंत्र्य, आणि समान संधी हा * असेल._ * शील पालनाचा आणि मनाचा खूप * जवळचा संबंध आहे कारण मनावर ताबा * असला तरच शील पाळता येते. * एखाद्दा व्यसनाधीन माणसाला व्यसनाचे * दुष्परिणाम चांगले ठाऊक असतात. * व्यसनातून बाहेर * पडावे असे त्याला वाटत असते. * पण मनावर ताबा नसल्यामुळे तो * परत-परत * त्या चक्रात अडकत जातो. २.* मनावर संयम मिळविण्याकरिता गौतम * बुद्धांनी समाधीचा पुरस्कार केला._ * अशी समाधी शिकवली जिचा मूलाधार * निसर्गनियम आहे. * श्वास आणि संवेदनेवर आधारित साधना * शिकवली. * जी साधना कोणताही माणूस * सहज करू शकतो. * त्याला कसलाही अडथळा येत नाही. * श्वास आणि शरीरावर * होणार्या संवेदनांचे निरीक्षण करायला * कसली आलीय अडचण. * त्यातून मन एकाग्र * होते आणि मनावर ताबा येतो. " ३.* शील आणि समाधीच्या अभ्यासातून प्रज्ञा * विकसित होते. * प्रज्ञा म्हणजे ज्ञान._ * असे ज्ञान ज्यातून दु:खाच्या कारणाचा बोध * होतो आणि दु:खाचे कारण दूर केले की * दु:ख दूर होते. * माझ्या दु:खाला मीच जबाबदार आहे. * मीच ते निर्माण केले आहे. * आणि मलाच ते दूर करावे लागेल. * याचा बोध त्याला होतो. * आणि तो कार्यशील होतो. * ज्या माणसाला हे तत्त्व समजले. * ज्याने याचा अनुभव घेतला तो निरर्थक * गोष्टीत रमत नाही. * मी या मानव समाजाचा एक घटक आहे. * आणि हा समाज सुखी असला तरच * मी सुखी राहीन. * ही भावना त्याच्यात वाढीस लागते. * मग आपोआपच जातीची बंधने तुटू * लागतात. * वैरभाव दूर होऊ लागतो". * "गौतम बुद्धांनी म्हटले आहे- * 'न हि वेरेन वेरानि,सम्मन्तीध कुदाचनं। * अवेरेनच सम्मन्ति, एस धम्मो सनन्तनो " * म्हणजे वैर वैराने शमत नाही * ते अवैरानेच संपते. * या अवैराच्या विचारातून सर्वांबद्दल * प्रेम, मैत्री आणि सद्भाव वाढू लागतो. * यातूनच करुणेचा उदय होतो. * ही मैत्री करुणाच सामाजिक स्वास्थ्य * वाढविते. * मैत्री आणि करुणा हा बुद्धविचाराचा * स्थायीभाव आहे. * ते मानवी मनाचे टॉनिक आहे._ * विशेष म्हणजे ते सर्वत्र लागू होणारे आहे. * त्याला स्थळ-काळाचे बंधन नाही. * त्यात काळानुरूप बदल करण्याची * गरज नाही. * "पंचशील २५०० वर्षांपूर्वी आवश्यक होते, * आजही ते तितकेच आवश्यक आहे, * उद्याही ते तितकेच महत्त्वाचे राहणार * आहे."_ * बुद्धविचार काळाच्या कसोटीवर * खरा ठरला आहे.